| |
RIM
ROVDYR
Roa senkar seg langsomt i våre
grender
der folk frå slåtteteigen heimover
vender
etter ein lang og varm dag,
stundar mot kveldsmål i hyggeleg
lag.
Då høyrest frå Sæterfjell
lurtonar i stille sommarkvell,
stølsjentene varslar om udyr
som jagar sau og kyr.
Karane kastar slåttereiskapar,
og det dei elles i hendene har,
triv dei våpen dei finn,
hastar mot stølen inn.
Her tel kvart sekund,
kanskje er premieveren alt reven
sund.
Borna jamrar og gret,
konene syter og let,
kanskje i dette bel
vert sauen min riven ihæl,
kanskje det vesle, snille kjeet mitt
med skrik kjempar for livet sitt ?
Stakkars dyra våre,
kanskje budeiene også er i fåre ?
Dei speidar innover i spenning og
gråt,
høyrer på ny luren sin låt,
no er det kamp i fjellet,
det skal lyden fortelle.
Karane nådde fram etter 50 minutt,
då var kampen slutt.
Ho Dagros låg stønnande på marka,
med føtene ho kava og sparka,
ille tilreidd og fæl,
dei måtte slå ho ihæl,
ho for meir liding skåne,
likeeins ein hardt skadd råne.
I ei hole låg ein halvt oppeten sau,
han var heldigvis dau,
eit verelam svært ille stellt,
dette var fælt !
Mot slikt som her hadde skjedd
kjempa slektene i ledd etter ledd,
for å verna bufeet i landet vårt
og det følest tungt og sårt
at når me no med udyra hadde fått
bukt
skal dei fredast med lov og tukt.
Ulv og bjørn skal kunne leggja seg
ned,
sleika sine blodige labbar i fred,
gjera det same neste dag
utan sjølv å lida det slag.
Det er slett ikkje lett å forstå
at udyra fritt i marka ferdast må
medan ein laus hund
skal drepast i same stund.
Det er langt ifrå
hyggeleg å treffa på
ulv og bjørn når me tur vil gå
i skogen for litt helsebot å få.
Det er ikkje alle som har sansen
for at dei skapar den rette
balansen,
me synest tvert imot det ville vera
bra
å kunne ferdast i naturen utan å ha
rovdyrtrusselen i vår tanke,
berre slappa av og styrke sanke.
Kanskje ei løysing kunne vera
at eit stort område vart inngjerda,
der dei som ivrig for store rovdyr
preikar
saman med bjørnen bur og leikar.
Der kunne borna med ulven gå,
den rette innstilling til dyret få..
Med skular, butikkar og alt som
trengst i dag
kunne dei der leva lukkeleg med
yndlingane i lag,
så kunne det store fleirtal som
likar fredeleg dyr
avslappa og frie få vandra omkring i
hei og myr.
|
SALMEKVELD
Når helga kom
og det var slutt på yrka,
kledde folk seg om
og gjekk til kyrkja.
Helgefred d å det var,
men med alt me no skal rekke
freden og tilbodet kyrkja har,
i kavet og maset blir vekke.
Veit du kva som skjer
under vanleg kyrkjegang ?
Flinke folk opptrer
med tale, musikk og sang.
|
Prest, organist og fleire kor
no på søndag underheld
far, mor, søster og bror
i stemningsfull salmekveld.
Presten med fine ord
salmane saman knytta,
leia stunda med dugleik stor,
- lyden både sang og lytta.
Med stemme sterk og varm
han vakre solonummer gav.
Eit ynskje fyllte kvar ein barm:
Slike kveldar må me få mange av!
|
Alle aktørane var veldig gode
og me hjarteleg takke vil.
Kyrkja kan både hygge og roe,
du har mykje å glede deg til.
|
SANGFEST
I Bergen, gamle, gode kulturbyn,
var der i går på ny sangfest
som gjennom NRK fjernsyn
kunne nytast av folk flest.
Eit naturleg og vakkert program
der den fine, populære prinsessa
var med og lokka julestemninga fram
til alle som i hallen og ved TV var
sessa.
I sangen me kjende oss att,
vekte vart minner gøymde,
i lyset frå TV og stjerna matt
vakkert om jula me drøymde.
Koret med Dagsland og Martha Louise
gav oss så fager og følsom sang,
kunne ikkje andre artistar på same
vis
syngja med like folkeleg klang ?
|
SJELA VIL LEVE
Ikkje lenger tusle i sine stover,
ikkje lenger rusle i sin hage,
når tida her er over,
talde våre dage,
jordelivet tilbakelagt,
vil sjela over mønet sveve,
takke med usynleg vakt
staden der me fekk leve.
Vakte veg, tun og hus,
blomar, buskar og tre,
vinden sin linne sus,
lauv som sprett – og fell ned,
solstrålar, regn og snø,
landskapet, grønt og kvitt,
eimen frå salt sjø,
- alt det du følte var ditt.
|
ETTER EIN
SKITUR
Eg ligg her og dormar i ro,
etter skituren me har hatt,
eg er trøytt, møyr og mo,
føler meg lukkeleg matt.
Ja, det er fint med ein slik tur
langt inn i våre vakre norske
fjell,
koma heim til god mat og ein
liten lur,
før dyra i fjøset skal ha sitt
stell.
Å - den storslagne, vakre natur,
med sol som gyller tindar og
rabbar,
det rike dyrelivet i skog og ur,
folk som sveitte opp liene
krabbar. |
Mellom småbjørkene hoppar ein
hare,
oppe på ranen fyk ein rypeflokk
opp.
Fer me roleg fram og er vare
finn me yrande liv i deld og på
topp.
Langt inn over vidda ser ein
spor,
i gnitrande føre det går så det
susar,
heile huslyden, born, far og mor,
den lette nysnøen med skiene
krusar.
Å kor rein og frisk denne
fjellufta er !
Har DU vore på fjellet i dag ?
Finn fram skiene, kom med oss
ver,
du er velkomen i vårt glade
turlag. |
No er dei sovna alle hine,
her herskar djup, trygg ro,
eg og vil kvila tankane mine,
og prøva å få sova litt no. |
SKJORA
Ei skjor med føtene planta trygt
på den gamle, solide muren,
den som salig prost Dahl fekk bygt,
- sit litt mutt og morgonsturen.
Ho var nok sliten der ho sat,
tok på muren ein pust,
å skaffa 6 svoltne ungar nok mat
er ingen latmannsjobb just.
Ser ved kontorbygget, med undring
stor,
mange hastig inn dørane gå,
å bruke dagen i ein stol ved eit
bord,
var heilt umogeleg for henne å
forstå. |
Ho uroar seg over det ho ser,
det bleike livet menneska har.
Med hovudet på skakke så ho fer,
- på jakt etter meir mat ho drar.
I ly mellom storgrana sitt tette
bar,
bygd av kvistar og strå frå mark og
tun,
med make og ungar ho veit ho har
ein heim fin, trygg, god og lun.
Lukkeleg der ho matar sine små,
gler seg over leven og skrik,
trufast i mor sine spor ho vil gå,
skjorene ynskjer å ha det slik. |
SNØMOKING
I dag var den nattgamle sno
grei å rydde ved våre stover,
det var som han sjøl forstod
at no bør vinteren vera over.
Synte seg frå si beste side,
mjell, tørr og lett,
mannen han slapp å lide,
bli trøtt, sur og svett. |
Når den svarte oljegrus
vart gjort flekkvis bar,
sola snøgt turka tun og hus
- for ei kraft ho har !
Set deg i varmen og høyr
vatnet si liflege sildring
i takrenner og nedløpsrøyr,
- ei sæl, usynleg hildring. |
Fint å sitje slik
i sola varm og god,
lytte til måseskrik,
-våren nærmar seg no. |
SOGESKATT
Kong Olav var i Gulen på tingferd,
hadde bisp Grimkjell og prestar med,
dei kom frå den store, ukjende verd
med sitt bodskap om glede og fred.
På tinget var mange akta menn å
finne,
mangmennte hovdingar frå nord og
syd.
Dei visste at Olav hadde kristning i
sinne,
- om naudsynt med sverd og spyd.
Fyrste tingbolk til ende
bisp Grimkjell var allstøtt å sjå
og kvar du enn auga vende
såg du munkar med bodskapen gå.
7. dagen heldt dei fyrste messa,
med prestar i skrud, og prakt,
folk i reina seg sessa,
lydde til det som blei sagt.
Kongen hadde det fromme håp
at når ålmugen sjølv fekk sjå
hersar ta imot sin dåp,
mengder til bispen ville gå.
Men det gjekk ikkje nett slik,
han som fram dei sende,
det var visst hersen frå Vik,
fatet or hendene til Grimkjell
spende.
Frå ålmugen høyrdest eit stønn,
mange likte det dei såg,
tykte dette var høveleg prestelønn,
fule smil om hovdingmunnar låg.
Me ser for oss Hårek frå Tjøtta,
den runde Tore Hund,
og fleire som desse støtta,
i ei hånleg kosestund.
Kalv Arneson stussar sturen,
Einar Tambarskjelve i tankar fell,
dei samtalar ved gamle hovmuren
søkjer så Hårek-flokken likevel.
Då vatnet frå fatet fløymde
over Grimkjell sin vakre bispedrakt,
sinnet gjennom kongen strøymde,
- det eggja hans kongemakt.
Kongsbror Harald til samling kallar,
i otte for kva som kan skje,
Ragnvald jarl, Dag Ringson, Bjørn
Stallar,
truleg i denne leiren var med.
Då kongen såg kva som hende,
ja, straks fatet vart råka av
vikingfot,
bod til Berse grjotsmed han sende,
om å hogga ein døypefont i grjot.
Ny messe kongen planla godt
til beste for kristningsverket,
Berse døypefonten på plass hadde
fått
og attmed han stod Kolbein den
sterke.
Grimkjell stillte i nystroken drakt
saman med sine veltalande prestar,
stunda osa av vilje, ære og makt,
med kongsmenn i hoggsikre vestar.
Overtydde vart nok dei fleste,
om at dette var ekte, solid stein,
då ein som sparka til fonten for å
teste
hinka mot sjøen på eitt bein.
Der i verk og pine, øm og sår,
han den nye tru tek imot,
og då han no mot døypefonten går,
smertene forlet hans vonde fot.
Han undrast om Kolbein same klubbe
nytta
då han frå innhol tregud, full av
rotter og mus,
i Gudbrandsdal trua flytta
til kristendom i lysande kyrkjehus.
Med blikket på Kolbein og klubba,
skjelvande hender og hjartesting,
mannen mot døypefonten stubba
til kongeleg dåp og velsigning.
I den spente og viktige avgjerstund,
Tord Foleson og Brynjolv Ulvalde,
i dåmen frå den gamle offerlund
folket til dåp og forsoning talde.
Med sitt valg mange nølte,
men fleire gjæve hersar og
hovdingar,
no steig fram og sa dei tydeleg
følte
at kristendom rette gudstru var.
Og etter kvart det slik seg lagar
at prestane og bisp Grimkjell
i mange, lyse, lange, varme dagar
døyper frå morgon til seine kvell.
Då den gamle kristningstid var over
vart døypefonten ståande att,
til vår store glede han framleis
står her
som ein fin og dyrebar sogeskatt. |
Fri
fantasi omkring segna om døypefonten.
SOGN
Blåe fjord, høge, stupbratte fjell,
ein natur vill og stri, blid og
logn,
stormfull morgon, eventyrskjøn
kvell,
slik er du vårt kjære, storslagne
Sogn.
Om våren, med lauvsprett i lund og
li,
fuglesong i buskar, kratt og trer,
når fruktbygda står i blomeskruda
si,
å - då er det vakkert her !
Gras og blomar veks på voll og myr,
svagar lint, vinkar i svake vind,
dansande glade, vårkåte dyr,
slepp ut frå vinterbåsen sin.
Bortetter kvart eit bakkehall
strør naturen sitt fargespel så
raust,
fargar vesthimmelen raud ved
solefall,
set gullkrone på isbreen i aust.
Vakker er kysten med holmar og
skjer,
havet vert om kvelden farga som
blod,
og når månen lyser over sunda her,
er sommarnatta som skapt for berre
to.
Sognefjorden kan også vera tung å
krysse,
når stormen jagar, jamrar, ular og
bles,
då buldrar sjøen som ein rasande
tysse,
og sjødrivet ryk om oddar og nes. |
Ve den som då legg ut frå stranda
og prøver trossa den brølande løve,
kanskje vil han aldri meir landa,
men evig sova i taren og støvet.
Men vinden stilnar av
og fjorden er atter blank og blå,
likeeins det stormfulle hav,
- som ei endelaus myr å sjå.
Fjell med skarpe egg og nakne tindar
stolte seg i sjøen ser,
nærmast ligg lave åsar og rindar,
og dei synest best i spegelen her.
Ved kvar fjordarm og i kvar bukt
ligg vakre bygder på båe sider,
der veks grønsaker, bær og frukt,
på bakkar under grøne, frodige lier.
Når hausten kjem og vinteren fell
på,
landet vert av snøen farga kvitt,
men fjorden ligg framleis djup og
blå,
og sola gjer fjella raude med lyset
sitt.
Her nasjonalfargane faldar seg ut.
Om alvor vitnar skogen, tung og
stor,
om lettlynne nysnøen som leikar om
nut,
Noreg speglar seg av her ved
Sognefjord. |
SOL
Himlen er blå,
sola står beint på,
varmar opp fjellsida.
I den vakre, grøne lia
fuglen syng heile tida
med mjuk, varm klang
tonar hans vakre sang.
Mannen, med si gamle maskin,
klypper plenen sin,
gjer hagen rein og fin. |
| |
Øvste bilete: Dagens Eivindvik. Foto: Leiv Henriksbø
Krossteigen med den angliske krossen og Olavskjelda. Foto:
L.H.
Den keltiske Olavskrossen ved kyrkjegardsporten. Foto: L.H.
Den gamle døypefonten i stein i kyrkja.
Dei to krossane og døypefonten stammar truleg ifrå innføringa
av kristendommen i Noreg, og kan såleis vere opp mot 1000 år gamle.
|