|
EIVINDVIK UNGDOMSLAG 100 ÅR
Eivindvik Ungdomslag
- 100 år i dag !
Sunn og sterk jubilanten står,
rask og sprek han går
inn i dei neste hundre år.
Må han lenge leve i bygda vår !
Slutten av førre hundreåret
var ei brytningstid i bygdene våre,
nasjonalkjensla over landet fløymde,
fridomstrangen gjennom folket
strøymde,
ungdomen vakna opp,
ungdomsrørsla spirte og sette knopp,
talet på nye ungdomslag,
auka frå dag til dag,
folket vart knytte saman med sterke
band,
over vårt vidstrakte fedreland.
Også her hos oss vart frøet sådd,
og etter at nokre år var gådd,
var det klart at noko skje måtte,
det kom 27. mars 1898,
våren og lengten då
braut så hardt på
at tanke til handling vart snudd,
fødd vart vårt kjære “Vårbrudd”,
laget hadde fått sin start,
ein merkedag for folket det vart.
Heile bygdefolket var på ideen tent,
men det var Bjørsvik, ein ung
student,
som for sjølve skipinga stod,
i takksemd me minnest han no.
Ein av dei som for laget gjorde
aller mest
var nok Ottesen, vår kjære
sokneprest.
Han var med heilt frå start,
også leiar for laget han vart,
og det at han i brodden gjekk
gjorde nok at laget lite motbør
fekk.
Sjølv måtte han tåle mykje kritikk
frå folk som tykte det var dårleg
skikk,
at presten leia eit frilyndt lag,
-og det fyrste her omkring av slikt
slag.
Me takkar for alt det gode og djupe
som
frå han kom,
- hans rike og varme personlegdom.
Også mange andre kjempeinnsats
gjorde
i arbeid og med offer store.
Det er uråd å nemna dei alle her,
om me gløymer nokon me urett gjer,
difor synest eg det rettast er,
kort og greidt,
å takka og æra dei under eitt.
Hjarteleg takk skal de alle ha
som i lagsarbeidet tanke og strev
la,
-så stor ein arv de oss ga.
Me ser, når me gamle “Fremad” les,
at i innlegga var det både fytt og
fres,
dei synte mot og kraft,
var fulle av sus og saft.
Mykje vidd og visdom
gjennom pennane kom.
På møta var også foredrag og kåseri
over emner det var nyttig med
innføring i,
der var opplesing, musikk og sang,
ordskifte der alle som følte trang,
kunne omsetja sine tankar i ord,
om nesten alt mellom himmel og
jord.
Om store stemner og festar bøkene
også fortel,
med variert program, sketsjar og
skodespel.
Stor iver og sans
det var for leik og songdans.
Songkor, leikarring,
og mange andre trivelege ting,
sette på bygda sving
og skapte stor hugnad.
Det same gjorde mang ein dugnad
som vart sett i gong
når det for slike var trong.
Av store tilskipingar kan me nemne
sogne-, songar- og gulatingstemne,
men det største av alt,
som vert fortalt,
er nok då Håkon Rex
den 27. mai 1936
sette foten på Sandalskaien
og vandra omkring på bygdeveien.
Varselet om hans kome var svært
kort,
men førebuingane gjekk greidt og
fort,
han vart motteken som kongar skal,
kongesalutten så presist og perfekt
small
at kongen trudde her var
saluttkanoner,
utruleg bra med berre lunte og
dynamittpatroner.
Rørt vart vår folkekonge god
då han på lovseiingsberget stod,
han kjende nok soga i brystet banke,
til gamle Gulating gjekk hans tanke.
Det var tydeleg på alle vis
at han på vitjinga sette stor pris.
Kongen skal sjøl ha sagt
at turen som inn her vart lagt,
var det han frå reisa hugsa best,
og som varma han mest.
Ungdomslaget har også litt av æra
for at kongen kom hit på denne
ferda.
Laget har alltid sett skogsaka
høgt,
planta med iver og kløkt,
og ein grunn til at Skogselskapet si
ferd,
saman med kongen vart lagt innom
her,
var for å sjå korleis det var stelt
med Midtun plantefelt.
På Vestlandet var det då truleg det
største,
kanskje også det første.
Aktiviteten i ungdomslaget, og andre
lag,
gav kveik i ein slitsam kvardag,
til fellesskap og samhald det førde,
under dugnadsånd og samkjensle
nørde.
I referatbøkene skriv dei om turar
fine
frå vitjingar til grannebygdene
sine.
Samkvemet her på strendene
auka trivselen i grendene.
Lagsmøta var i gamle skulestova på
Undertun
i stemning trygg, god og lun.
Det kunne nok “koka” litt i heftige
diskusjonar,
men under taket sviv enno dåmen av
vakre, varme tonar
som strie sinn lognar og forsonar
og tømmerveggene dei er stinne
av rike, gode minne,
om me kunne få ut det som løyner seg
der inne
ville me kulturperler i store
mengder finne.
Eige hus vart tidleg for laget eit
mål.
Jentene samla seg med strikketøy og
nål,
dei hadde mot og meining,
starta “Eigehusforeining”,
der sydde og strikka dei over
praten,
kaffitåren og god-maten,
laga mange fine saker,
baka mange gode kaker,
lodda ut og heldt basar,
mykje midlar til eigehusfondet bar.
På mange slags måtar vart midlar
samla,
dei tigga og skramla,
pengane inn i kassa ramla,
midlane dei fekk,
rett på konto gjekk.
Til sist dei følte seg så trygge
at dei torde gå i gang med å bygge,
og det let dei skje
i det tørre året 1933.
Det var slitsamt og tøft,
for bygda eit kjempeløft,
til stort gagn for folk flest,
vigslinga skjedde med flott fest.
Huset var høgst moderne for si tid,
det fyrste ungdomshus teikna med
folkebad i.
I Trondheim teikningane utstillte
vart,
på ros og godord det blei ikkje
spart.
Folkebadet vart ferdig i 1941,
kvar kropp glitra og skein,
gullande rein.
I Ytre Sogn var folkebadet her då
det einaste,
- den gongen var nok me dei
reinaste.
Okkupasjonsåra var svært tunge
for både gamle og unge.
Laget vårt greidde seg etter måten
bra,
nådde 1945 utan nemnande ska.
Etter krigen fekk laget nokre aktive
år,
mykje ungdom var det i bygda vår.
Men nye strøymningar i tida låg,
store endringar i bygdene me såg.
Som eit resultat av straumar og
drag
vart “Vårbrudd” til “Eivindvik
Ungdomslag”.
Med ny tid fylgde etter kvart nye
motar og krav,
interessa for lagsarbeid dabba
diverre av,
i heimane kom radio og fjernsyn,
mange ungdomar reiste til byn.
Å halda laget friskt og ungt
var nok ofte stridt og tungt
i ei tid noko treg og trang,
ære vere dei som då heldt drifta i
gang !
Svært mykje positivt og godt
har me gjennom tidene frå
ungdomsrørsla fått,
ho har spreidd kunnskap og kultur,
særleg til oss som på bygdene bur,
og ho skapar også i dag
liv og trivnad i våre bygdelag.
Vår gamle, verdige, vakre fane
skal framleis “Opp og Fram” oss
mane.
Fyllte av glede og gaman
i dag me takkar alle saman
som har fått laget vårt så aktivt på
ny.
Med sang og spel og årleg revy
har de samla midlar og streva hardt,
og sjå for eit resultat det vart !
Utvida huset og pussa det opp
frå grunnmur til mønetopp.
Dugnadsinnsatsen den har vore enorm,
det er og gleda over ein 100-åring i
så god form.
Me hjarteleg helsar jubelanten vår
og vonar han framover får
mange gode, rike, gjevande år.
|
